Szeroko rozumiana praca biurowa kojarzona jest z pracą bezpieczną – a w porównaniu do warunków środowiska pracy i zagrożeń występujących np. w budownictwie czy rolnictwie niektórzy uważają, że jest zupełnie pozbawiona zagrożeń dla osób, które ją wykonują. Zagrożenia jednak istnieją, mają swoisty charakter, co powoduje, że praca biurowa nie może być organizowana w sposób dowolny – szczególnie w kwestii stanowiska pracy, w ramach którego wykorzystywany jest zestaw komputerowy wyposażony w monitor ekranowy.

1. Wstęp

Problematyka związana z bezpieczeństwem pracy biurowej jest do pewnego momentu wspólna z prawami i obowiązkami stron stosunku pracy, jakie towarzyszą innym rodzajom prac. Tak jak w przypadku każdego pracownika, w tym biurowego, niezbędne jest, więc wypełnienie względem niego obowiązków związanych z profilaktyczną ochroną zdrowia, zapewnienie szkoleń bhp czy zapoznanie z oceną ryzyka zawodowego. Analogicznie przebiega postępowanie powypadkowe, jeżeli pracownik biurowy ulegnie wypadkowi, który może być kwalifikowany w kategoriach wypadku przy pracy. Jednak praca biurowa odznacza się swoją specyfiką, wynikającą ze stosowanych narzędzi pracy, które wchodzą w skład stanowiska pracy, jakiego podstawowym elementem wyposażenia jest komputer wyposażony w monitor ekranowy. Uwzględniając powyższe, niniejsze opracowanie koncentruje się na charakterystycznych problemach technicznego bezpieczeństwa pracy biurowej, która w przeważającej większości przypadków wykonywana jest w ramach komputerowego stanowiska pracy.

2. Praca biurowa – czyli jaka

Omawiając problematykę zapewnienia właściwych warunków pracy pracownikom wykonującym prace biurowe warto w pierwszej kolejności podjąć się próby oceny, czym właściwe takie prace są. Praca biurowa – choć na stałe weszła do języka potocznego, póki co nie doczekała się definicji legalnej – czyli takiej, która pozwalałaby w sposób niebudzący wątpliwości zaliczyć dany rodzaj pracy do pracy biurowej. W braku szczególnej regulacji przyjmuje się, że pod pojęciem „pracy biurowej” kryją się rozmaite zawody czy specjalności, które związane są z szeroko rozumianą pracą umysłową. Praca ta może mieć rozmaity stopień skomplikowania – w zależności od rodzaju powierzonych zadań. Mogą to być stosunkowo mało skomplikowane rutynowe czynności, które nie wymagają szczególnego intelektualnego zaangażowania – takie jak wprowadzanie prostych danych do komputera lub prace, których stopień skomplikowania jest duży – jak ma to miejsce w przypadku zawodu projektanta, programisty, autora czy osoby sporządzającej analizy.

Ważne! Patrząc przez pryzmat technicznego bezpieczeństwa pracy, prace biurowe obejmują prace umysłowe, które niezależnie od stopnia skomplikowania wykonywane są w pozycji siedzącej, w przeważającej części w ramach szeroko rozumianego komputerowego stanowiska pracy przy wykorzystaniu elementów jego specyficznego wyposażenia.

Praca biurowa, składająca się często z różnych czynności, wykonywana przez większą część dobowego wymiaru czasu pracy w pozycji siedzącej nie pochłania szczególnie dużego wydatku energetycznego. Daje to postawę do oceniania jej w kategoriach pracy lekkiej. Jednak praca ta zorganizowana w sposób nieprawidłowy może być źródłem licznych zagrożeń oraz uciążliwości mających w konsekwencji odbicie zarówno w kondycji fizycznej jak i psychicznej pracownika. Świadczenie pracy biurowej z wykorzystaniem komputera, niezależnie od opinii głoszonych przez przedstawicieli zawodów związanych z pracą fizyczną, wiąże się ze znacznym obciążeniem organizmu – nie tylko dla narządu wzroku. Wymuszona pozycja ciała, jaka wiąże się z siedzącą pracą biurową, nie pozostaje bez wpływu na obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego. Stosowane obecnie technologie w zakresie wyświetlania obrazu (zastąpienie monitorów kineskopowych – CRT monitorami ekranowymi wykonanymi w technologii LCD) wiążą się z redukcją promieniowania elektromagnetycznego. Niezależnie od powyższego praca biurowa związana często z wielogodzinnym wpatrywaniem się w ekran monitora skutkuje zmniejszeniem częstotliwości mrugania i tym samym obniżeniem nawilżenia powierzchni oka. Grozi to w konsekwencji wysychaniem oraz zmętnieniem rogówki oka, co może w praktyce przyczyniać się do stopniowej utraty wzroku.

3. Organizacja komputerowego stanowiska pracy

Praca biurowa – niezależnie od tego, czy wykonuje ją urzędnik, sprzedawca sklepu internetowego, programista, architekt czy redaktor, wykonywana jest przy użyciu komputera, który jest w tym przypadku podstawowym narzędziem pracy. Komputer stanowi natomiast część składową wspomnianego wcześniej komputerowego stanowiska pracy. W celu zredukowania do minimum zagrożeń związanych z pracą biurową wykonywaną w ramach komputerowego stanowiska pracy rolą pracodawcy jest właściwe zorganizowanie przestrzeni pracy. Aby to uczynić w sposób właściwy, niezbędne jest odwołanie się do przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1.12.1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe – dalej r.b.h.m.e. Jest ono wyrazem implementacji dyrektywy Rady UE z 29.05.1990 r. w sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy pracy z urządzeniami wyposażonymi w monitory ekranowe. Rozporządzenie reguluje wymagania bhp oraz ergonomii dla stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe, jak również wymogi dotyczące organizacji pracy na stanowiskach pracy wyposażonych w monitory ekranowe. Omawiając zagadnienie organizacji stanowiska pracy biurowej wyposażonego w monitor ekranowy należy w pierwszej kolejności odwołać się do specyficznej definicji stanowiska pracy. Zgodnie z § 2 pkt 2 r.b.h.m.e., poprzez stanowisko pracy należy rozumieć przestrzeń pracy, wraz z wyposażeniem w środki i przedmioty pracy, w ramach którego można wyróżnić: wyposażenie podstawowe, w tym monitor ekranowy, klawiaturę lub inne urządzenia wyjściowe, jednostkę centralną lub stację dyskietek, wyposażenie dodatkowe, w tym drukarkę, skaner, mysz, trackball, wyposażenie pomocnicze, w tym stół, krzesło, uchwyt na dokument, podnóżek.

Ważne! Urządzenia wchodzące w skład wyposażenia podstawowego, dodatkowego oraz właściwe oprogramowanie składa się na system komputerowy.

Należy pamiętać, że przepisy r.b.h.m.e. powstały (uwzględniając postęp jaki odbywa się w dziedzinie komputerów) w bardzo odległych czasach. Przepisy wskazują przykładowo na stację dyskietek, jako element wyposażenia podstawowego oraz trackball jako element wyposażenia dodatkowego. Obecnie w wyniku postępu technologicznego powyższe elementy systemu komputerowego nie są praktycznie stosowane. Pracodawca w takim wypadku może mieć wątpliwość, na ile zapisy r.b.h.m.e. w sprawie wyposażenia pracownika w stację dyskietek są obecnie dla niego wiążące. Odnosząc się do powyższej wątpliwości należy uznać, że niewyposażenie pracownika biurowego w elementy wyposażenia komputerowego, które zostały wyparte przez nowe technologie nie będzie uchybieniem. Tym samym w przypadku ewentualnej kontroli ze strony PIP pracodawca nie powinien spodziewać się nakazu administracyjnego, w którym inspektor pracy zobowiązywałby go do wyposażenia stanowisk pracy pracowników biurowych w przykładowe stacje dyskietek. Niezwykle istotną dla problematyki prawidłowej organizacji pracy stanowiska komputerowego pracownika biurowego kwestią jest definicja monitora ekranowego, bez którego nie ma możliwości pracy – niezależnie od tego, czy pracodawca zapewnił wszystkie pozostałe elementy systemu komputerowego. Zgodnie z § 2 pkt 1 r.b.h.m.e., monitorem ekranowym jest urządzenie do wyświetlania informacji w trybie alfanumerycznym lub graficznym, niezależnie od metody uzyskiwania obrazu.

Ważne! Praca biurowa, przy której wykorzystywany jest zestaw komputerowy wyposażony w monitor ekranowy może być wykonywana nie tylko przez osobę zatrudnioną przez pracodawcę na podstawie stosunku pracy – czyli mającą status pracownika.Warto zauważyć, że w myśl § 2 pkt 4 r.b.h.m.e. pracownikiem jest każda osoba zatrudniona przez pracodawcę, w tym praktykant, stażysta, który użytkuje w czasie pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy.

Uwzględniając zatem szeroką definicję pracownika przyjętą na gruncie r.b.h.m.e. należy uznać, że w przypadku gdy przy pracy biurowej będzie zatrudniona osoba na innej podstawie niż stosunek pracy, rolą pracodawcy będzie stosowanie przepisów r.b.h.m.e. również względem pracobiorcy, który formalnie nie jest pracownikiem w rozumieniu definicji pracownika przyjętej na gruncie Kodeksu pracy. 4. Dobór właściwego monitora Z punktu widzenia niezbędnego komfortu oraz ergonomii pracy biurowej dobór właściwego monitora w ekranie, którego wyświetlane są informacje niezbędne do pracy, jest sprawą kluczową. Nie może być to monitor o dowolnej charakterystyce – powinien spełniać wymogi zawarte w pkt 2 załącznika do r.b.h.m.e., który reguluje minimalne wymagania bhp oraz ergonomii, jakie powinny spełniać stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe. Monitor ekranowy powinien zatem spełniać następujące wymagania: znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne, obraz na ekranie powinien być stabilny, bez tętnienia lub innych form niestabilności, jaskrawość i kontrast znaku na ekranie powinny być łatwe do regulowania w zależności od warunków oświetlenia stanowiska pracy, regulacje ustawienia monitora powinny umożliwiać pochylenie ekranu co najmniej 20° do tyłu i 5° do przodu oraz obrót wokół własnej osi co najmniej o 120° - po 60° w obu kierunkach, ekran monitora powinien być pokryty warstwą antyodbiciową lub wyposażony w odpowiedni filtr. Należy pamiętać, iż przepisy r.b.h.m.e. w tym załączone do niego wymogi minimalne powstały w okresie gdy w pracy biurowej wykorzystywane były niemal wyłącznie monitory kineskopowe. Nie oznacza to jednak, że wymagania minimalne dotyczące parametrów obrazu czy w kwestii regulacji nie obowiązują względem monitorów LCD.

Ważne! W przypadku, gdy wymagają tego indywidualne cechy antropometryczne pracownika, stanowisko pracy powinno być wyposażone w oddzielną podstawę do monitora lub stół umożliwiający stosowną regulację.

5.Klawiatura, stół, krzesło

Biurowe stanowisko pracy w skład, którego wchodzi zestaw komputerowy powinno być tak urządzone, aby wykonywane w ramach jego czynności nie powodowały nadmiernego obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego i (lub) wzroku oraz być źródłem zagrożeń dla pracownika. Służąca do wprowadzania danych do komputera klawiatura zgodnie z pkt 3 r.b.h.m.e. powinna stanowić osobny element wyposażenia podstawowego stanowiska pracy. Jej konstrukcja powinna umożliwiać użytkownikowi przyjęcie pozycji, która nie powodowałaby zmęczenia mięśni kończyn górnych podczas pracy.

Ważne! Powierzchnia klawiatury powinna być matowa, a znaki umieszczone na klawiszach odznaczać się odpowiednim kontrastem oraz czytelnością. Należy, zatem unikać wyposażania pracowników w klawiatury, których powierzchnia jest błyszcząca – np. wykonana z lakierowanego na wysoki połysk plastiku lub polerowanego metalu. Nie można wykluczyć, że użytkowanie takich klawiatur zostanie zakwestionowane w razie kontroli PIP.

Konstrukcja stołu, na którym mają zostać posadowione elementy wyposażenia stanowiska pracy również nie może być przypadkowa. Stół zgodnie z pkt 4 r.b.h.m.e. powinien dawać możliwość „dogodnego ustawienia” elementów wyposażenia – w tym zróżnicowaną wysokość ustawienia monitora oraz klawiatury. Szerokość oraz głębokość stołu powinna dawać wystarczającą powierzchnię do łatwego posługiwania się elementami wyposażenia stanowiska i wykonywania czynności związanych z rodzajem pracy. Ponadto powierzchnia powinna zapewniać ustawienie klawiatury z zachowaniem odległości nie mniejszej niż 100 mm między klawiaturą a przednią krawędzią stołu.

Ważne! Stół powinien zapewniać możliwość ustawienia elementów wyposażenia w odpowiedniej odległości od pracownika, to jest w zasięgu jego kończyn górnych, bez konieczności przyjmowania wymuszonych pozycji. Uwzględniając fakt, iż praca biurowa jest wykonywana w pozycji siedzącej, integralną częścią stanowiska pracy jest właściwe krzesło. Nie może być ono przypadkowe – właściwie dobrane krzesło do pracy biurowej w ramach komputerowego stanowiska pracy powinno posiadać: dostateczną stabilność, przez wyposażenie go w podstawę co najmniej pięciopodporową z kółkami jezdnymi, wymiary oparcia i siedziska, powinny zapewniać wygodną pozycję ciała i swobodę ruchów, regulację wysokości siedziska w zakresie 400-500 mm, licząc od podłogi, regulację wysokości oparcia oraz regulację pochylenia oparcia w zakresie: 5° do przodu i 30° do tyłu, wyprofilowanie płyty siedziska i oparcia odpowiednie do naturalnego wygięcia kręgosłupa i odcinka udowego kończyn dolnych, możliwość obrotu wokół osi pionowej o 360°, podłokietniki.

6. Właściwe oświetlenie

Szeroko rozumiana profilaktyka w zakresie ochrony narządu wzroku szczególnie eksploatowanego podczas pracy biurowej w ramach komputerowego stanowiska pracy wymaga zapewnienia odpowiedniego oświetlenia. Zgodnie z pkt 9 r.b.h.m.e., oświetlenie powinno zapewniać komfort pracy wzrokowej, a szczególnie: poziom natężenia oświetlenia powinien spełniać wymagania określone w Polskich Normach, należy ograniczyć olśnienie bezpośrednie od opraw, okien, przezroczystych lub półprzezroczystych ścian albo jasnych płaszczyzn pomieszczenia oraz olśnienie odbiciowe od ekranu monitora, w szczególności przez stosowanie odpowiednich opraw oświetleniowych, instalowanie żaluzji lub zasłon w oknach.

Ważne! Dopuszczalne jest stosowanie opraw oświetlenia miejscowego – nie powinny one jednak powodować olśnienia.

7. Odpowiedni dostęp do stanowiska pracy

Niezwykle istotną kwestią jest właściwe usytuowanie komputerowego stanowiska pracy pracownika biurowego w pomieszczeniu pracy. Stanowisko takie powinno zapewniać pracownikowi dostateczną – właściwą przestrzeń pracy, w ramach której wszystkie elementy stanowiska obsługiwane ręcznie powinny znajdować się w zasięgu ramion.

Ważne! Biurowe stanowisko pracy wyposażone w monitor ekranowy powinno być tak usytuowane w pomieszczeniu, aby zapewniało pracownikowi swobodny do niego dostęp. Wyposażenie pomieszczenia pracy nie powinno powodować trudności w poruszaniu się skutkującymi koniecznością przeciskania się czy przeskakiwania nad elementami wyposażenia, co może w konsekwencji prowadzić do wypadku przy pracy. Odległości między sąsiednimi monitorami powinny wynosić co najmniej 0,6 m, a między pracownikiem i tyłem sąsiedniego monitora - co najmniej 0,8 m.

Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów Sprawdź

8. Niezbędna ocena warunków pracy

Na stanowiskach pracy wyposażonych w monitory ekranowe pracodawca obowiązany jest przeprowadzić ocenę warunków pracy w zakresie: organizacji stanowisk pracy, w tym rozmieszczenia elementów wyposażenia, w sposób zapewniający spełnienie wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy, stanu elementów wyposażenia stanowisk pracy, zapewniającego bezpieczeństwo pracy, w tym ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym, obciążenia narządu wzroku oraz układu mięśniowo-szkieletowego pracowników, obciążenia pracowników czynnikami fizycznymi, w tym szczególnie nieodpowiednim oświetleniem, obciążenia psychicznego pracowników, wynikającego ze sposobu organizacji pracy.

Ważne! Na podstawie powyższej oceny pracodawca jest obowiązany podejmować działania mające na celu usunięcie stwierdzanych zagrożeń i uciążliwości. Należy pamiętać, że ocena warunków pracy powinna nastąpić w szczególności dla nowych stanowisk pracy jak również przy każdej zmianie organizacji i wyposażenia stanowisk pracy.

9. Możliwe okulary – obowiązek zapewnienia i noszenia Pracownicy świadczący pracę biurową z wykorzystaniem komputerów wyposażonych w monitory ekranowe powinni być przez pracodawcę objęci szczególną profilaktyką zdrowotną. Jej elementem jest obowiązek wyposażania pracowników użytkujących w pracy monitory ekranowe w okulary korygujące wzrok.

Należy podkreślić, że obowiązek zapewnienia pracownikom użytkującym w pracy monitor ekranowy okularów nie ma charakteru bezwzględnego. Okulary takie powinny być zapewnione, jeżeli łącznie są spełnione następujące przesłanki: pracownik świadczy pracę przy obsłudze monitora ekranowego przez co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy, zalecenie w zakresie zapewnienia okularów korygujących wydał lekarz, który w wyniku badania profilaktycznego uznał, iż zachodzi potrzeba stosowania okularów podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego. Problematyczną kwestią jest obowiązek zapewnienia okularów korygującym wzrok pracownikom zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy. W pierwszym odruchu pracodawca może uznać, że obowiązek taki nie istnieje – z uwagi na fakt, iż przepisy odwołują się do użytkowania monitora ekranowego przez co najmniej połowę dobowego – pełnego wymiaru czasu pracy. Jednak obowiązek zapewnienia pracownikom niepełnoetatowym okularów korygujących wzrok może w pewnych przypadkach być jak najbardziej aktualny – i zależeć od przyjętego przez pracodawcę rozkładu czasu pracy. Pracownik zatrudniony biurowy zatrudniony na część etatu świadczący pracę co drugi dzień przez 8 godzin – z czego przynajmniej połowa dobowego wymiaru czasu pracy spędzana jest przed komputerem – jak najbardziej powinien być wyposażony w okulary korekcyjne, jeżeli lekarz wyda w tym zakresie stosowne zalecenie.

Z obowiązkiem pracodawcy wyposażenia pracownika w okulary korygujące wzrok wiąże się jeszcze jedna istotna kwestia - co w przypadku, gdy pracodawca zapewni okulary zgodnie z zaleceniami lekarskimi – a pracownik z różnych względów będzie unikał ich używania? Odnosząc się do powyższego problemu należy uznać, że pracodawca ma obowiązek egzekwowania od pracowników biurowych świadczących pracę przy użyciu monitora ekranowego, używania zaleconych okularów korygujących wzrok. Warto w tym miejscu przypomnieć art. 212 ustawy z 26.06.1974 r. – Kodeks pracy – dalej k.p., zgodnie z którym osoba kierująca pracownikami, jest obowiązana do m.in.: egzekwowania przestrzegania przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, zapewnienia wykonania zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami. Powyższym obowiązkom kierującego pracownikami odpowiadają obowiązki pracowników. Należą do nich obowiązki w zakresie przestrzegania przepisów oraz zasad bhp, jak również ustalonej w zakładzie pracy organizacji świadczenia pracy.

Ważne! Ignorowanie przez pracownika stosowania się do zaleceń lekarskich w kwestii stosowania okularów może być jak najbardziej podstawą do zastosowania wobec zatrudnionego przepisów o pracowniczej odpowiedzialności porządkowej. W przeciwnym razie pracodawca naraża się na zarzut niewłaściwego nadzoru w kwestii stosowania się przez pracowników do zaleceń lekarskich.

10. Czas pracy jako element bezpieczeństwa komputerowej pracy biurowej Pracownik biurowy świadczący pracę przy użyciu monitora ekranowego powinien mieć zorganizowany czas pracy w sposób szczególny. Wynika to zarówno z zagrożeń wynikających z wykonywania pracy w ramach wymuszonej pozycji ciała – nieobojętnej dla funkcjonowania układu mięśniowo-szkieletowego, jak również potrzeby zapewnienia należytej ochrony narządu wzroku. Tym samym rolą pracodawcy jest podejmowanie działań, które mają na celu odciążenie pracownika biurowego od nadmiernych obciążeń związanych z pracą przy komputerze. Obowiązkiem pracodawcy jest w pierwszej kolejności takie zorganizowanie procesu pracy w biurze, aby pracownicy świadczący prace przy monitorach ekranowych mieli możliwość przemiennego łączenia pracy związanej z obsługą monitora z innymi rodzajami prac – takimi, które nie obciążają narządu wzroku i wykonywane są w innej pozycji ciała (przy nieprzekraczaniu godziny nieprzerwanej pracy przy obsłudze monitora ekranowego). Alternatywą dla powyższego rozwiązania jest zapewnienie pracownikom biurowym świadczącym prace przy obsłudze monitora co najmniej 5 minutowych przerw, wliczanych do czasy pracy – po każdej godzinie pracy przy obsłudze monitora ekranowego. Organizacja pracy biurowej, wykonywanej przy użyciu monitora ekranowego, nabiera szczególnego charakteru w przypadku zatrudniania pracownicy będącej w ciąży. Do niedawna pracownica świadcząca pracę z wykorzystaniem monitora ekranowego mogła pracować nie dłużej, niż 4 godziny. Pracodawca chcąc zatrudnić ją w pełnym wymiarze czasu pracy musiał przez 4 godziny zapewnić inną pracę niezwiązaną z obsługą monitora ekranowego. Od 1.05.2017 r. istnieje możliwość powierzania pracy w pełnym wymiarze czasu pracy z zastrzeżeniem, że każda godzina pozostawania w dyspozycji pracodawcy daje możliwość świadczenia pracy przed monitorem przez 50 minut, pozostały czas - 10 minut - powinien przypadać na przerwę, która zalicza się do czasu pracy.

Ważne! Zmiana w zakresie organizacji pracy pracownicy w ciąży zatrudnionej przy pracy związanej z obsługą monitora ekranowego wynika z rozporządzenia Rady Ministrów z 3.04.2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży lub karmiących dziecko piersią.

Warto pamiętać, że przerwy w pracy przewidziane dla pracownic będących w ciąży nie mogą być kumulowane – w jedną długą przerwę lub w formie późniejszego rozpoczynania pracy lub jej wcześniejszego kończenia.

11. Praca biurowa a uprawnienia kontrolno-nadzorcze PIP

Mimo iż duża część działań kontrolnych Państwowej Inspekcji Pracy skierowana jest w kierunku eliminowania zagrożeń występujących w branżach o szczególnym ryzyku takich jak budownictwo, rolnictwo czy przemysł wydobywczy, warunki w jakich wykonywana jest praca biurowa podlegają również bieżącej kontroli realizowanej przez inspektorów pracy. Jak wiadomo praca biurowa może być wykonywana w rozmaitych przypadkach – w zakładach pracy niezależnie od wielkości zatrudnienia, branży, czy formy organizacyjno-prawnej. Tym samym „pracownicy biurowi” świadczą pracę w instytucjach finansowych, szkołach, zakładach opieki zdrowotnej, urzędach jak również w salonach samochodowych. Inspektor pracy, który przybył do zakładu w pierwszej kolejności, zwróci uwagę na stan techniczny budynków, w których usytuowane są pomieszczenia pracy biurowej. W sytuacji, gdy pracodawca zorganizował pracę w nieruchomości, której stan techniczny zagraża w sposób bezpośredni zdrowiu i życiu osób zatrudnionych należy się spodziewać nawet ostatecznych rozwiązań – w postaci wydania przez okręgowego inspektora pracy decyzji nakazującej zaprzestania działalności w zajmowanej nieruchomości. Kontroli podlega fakt zapewnienia pracownikom właściwych urządzeń higieniczno-sanitarnych. W przypadku pracy biurowej, szczególnej kontroli podlega spełnianie przez komputerowe stanowiska pracy wymogów zawartych w załączniku do r.b.h.m.e. W przypadku, gdy inspektor stwierdzi uchybienia w powyższym zakresie jest zarówno uprawniony, jak i obowiązany do wydania stosownych środków prawnych.

Ważne! Ponieważ ewentualne nieprawidłowości w zakresie organizacji biurowego komputerowego stanowiska pracy dotyczą problematyki bhp, typową reakcją inspektora pracy jest wydanie pisemnego nakazu usunięcia stwierdzonych uchybień. Z uwagi na fakt, iż nieprawidłowości w zakresie organizacji szeroko rozumianej pracy biurowej nie wiążą się zwykle z bezpośrednimi zagrożeniami narażenia pracownika utratę zdrowia czy życia, nakaz co do zasady nie będzie musiał być wykonany w trybie natychmiastowym. Inspektor w treści nakazu wskaże termin, w trakcie którego stwierdzone uchybienia będą musiały być skorygowane.

Warto pamiętać, że bazą do wydania nakazów w sprawie usunięcia nieprawidłowości w zakresie warunków technicznego bezpieczeństwa pracy jest protokół z kontroli. Tym samym w interesie pracodawcy jest jego bardzo dokładne przeczytanie i przeanalizowanie – zwłaszcza części poświęconej wykazanym w trakcie kontroli nieprawidłowościom. Jeżeli zatem w ocenie podmiotu kontrolowanego ustalenia inspektora nie są właściwe – lub wymagają uzupełnienia – wówczas w każdym przypadku należy rozważyć wniesienie do protokołu pisemnych zastrzeżeń.

Ważne! W sytuacji, gdy wniesienie zastrzeżeń do protokołu okazało się bezskuteczne i mimo to inspektor wydał nakaz, z którym pracodawca się nie zgadza, wówczas warto rozważyć wniesienie odwołania od takiej decyzji. Odwołanie wnosi się do organu odwoławczego, jakim jest okręgowy inspektor pracy za pośrednictwem inspektora pracy, który wydał nakaz. Mimo iż odwołanie nie wymaga uzasadnienia (wystarczy, że wynika z niego sam fakt niezadowolenia z wydanej decyzji), warto odwołanie uzasadnić merytorycznie i przywołać dowody na poparcie swoich twierdzeń. Znacznie zwiększy to szanse na zmianę decyzji przez organ odwoławczy zgodnie z oczekiwaniami pracodawcy.

Autor: Kryczka Sebastian